Kalbinizi korumak için aspirin almak gerekli mi?

Aspirin almak bana ne sağlar?

Eğer kalp hastalığı riskiniz yüksekse veya kalp hastalığınız varsa, her gün düşük dozda aspirin almak yararlıdır. 50 yaş üstü kadınlar, 60 yaş üzeri erkekler, yüksek tansiyonu, ailede kalp ve damar hastalıkları geçmişi olan, sigara kullanan, yüksek kolesterol veya diğer kan yağları değerlerinde sapma, böbrek problemleri veya idrarda protein saptanması gibi ek risk faktörleri olanlar aspirinden fayda görebilirler.

Aspirin kalp krizi veya felç riskini nasıl azaltır?

Aspirin alyuvarların kümelenmesini ve bu sayede pıhtılaşmayı engellemektedir. Diyabetli kişilerde alyuvarlar kümelenmeye daha fazla eğilimlidir. Alyuvarlar kümelendiğinde kan pıhtısı oluşabilir ve bu pıhtı damarlarınızı daraltabilir veya tıkayabilir. Bu nedenle de kalp krizi veya felç geçirebilirsiniz.

Aspirini herkes kullanabilir mi?

Hayır, aspirin herkes için güvenli değildir. Bazı kişilerde aspirin mide zarına zarar verebilir ve ağrı, mide bulantısı, kusma veya kanamaya neden olabilir. Aspirin almanızın sakıncalı olup olmadığını doktorunuza danışınız.

Aşağıdaki durumlarda aspirin almayınız:

• Aspirine karşı bilinen bir alerjiniz varsa,
• Kolayca kanamanız oluyorsa veya kanama probleminiz varsa,
• Mide ülseriniz varsa,
• Karaciğer hastalığınız veya kalp yetmezliğiniz varsa,
• 21 yaşından küçükseniz.

Aspirinin 40 yaşından genç kişilerdeki faydaları henüz bilimsel olarak kanıtlanmış olmadığından daha genç kişilere faydalı olup olmadığı henüz net değildir.

Eğer aspirine alerjikseniz doktorunuz size klopidogrel (pıhtılaşmayı önleyici ilaçlar) adı verilen bir ilaç önerebilir. Eğer geçmişte kalp krizi geçirdiyseniz veya ciddi kalp problemleriniz varsa, hem aspirin hem de klopidogrel almanızı gerekli görebilir.

Günde ne kadar aspirin almalıyım?

Doktorunuz mümkün olan en düşük dozu önerecektir. Çoğu kişi günde 75 ila 162 mg içeren dozlar almaktadır. Düşük dozlu aspirine aynı zamanda bebek aspirini de denir.

Hangi tür aspirin almalıyım?

Bazı doktorlar aspirinin midede çözünmesini engelleyen bir maddeyle kaplanmış olan formlarını önerir. Aspirinin bu türü bağırsakta emilir, fakat etkisinin başlaması daha uzun sürer. Doktorunuzla hangi tür aspirin almanız gerektiğini görüşünüz.

Kalp damar hastalıklarında tanı ve tedavi için test ve yöntemler

Kalp ve damar hastalıklarının diyabetle ne ilgisi var?

Diyabetiniz varsa, kalp hastalıkları, damar hastalıkları, kalp krizi veya felç riskiniz daha yüksektir.

Bu problemlerle karşılaşma riskinizi, sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite ve size tavsiye edilen ilaçların düzenli alınması yoluyla azaltabilirsiniz. Ayrıca, düzenli olarak kontrollerinizi yaptırmalı, gerekirse bir kardiyoloji uzmanına görünerek kalp ve damar hastalıkları açısından detaylı muayene ve tetkiklerden geçmelisiniz...

Anjiyogram

Anjiyogram sırasında kan damarlarınıza boya enjekte edilerek röntgeniniz çekilir. Bu görüntüleme yöntemi arterlerinizde yani atardamarlarınızda daralma veya tıkanma olup olmadığını gösterir.

Anjiyoplasti

Kalp veya beyin damarlarındaki bir tıkanmayı ortadan kaldırmak için uygulanan bir yöntemdir. İçinde balon bulunan bir tüp daralmış veya tıkanmış olan damara yerleştirilir. Daha sonra bu balon şişirilerek daralmış olan arterin açılmasını sağlar. Ayrıca örülü bir tüp arteri açık tutmak için damarın içerisine yerleştirilebilir. Bu şekildeki bir tüpe de stent adı verilir.

Anjiyoplasti kalp krizi esnasında da yapılabilir.

Bacak kol endeksi

Bacak kol endeksi (ankle branchial index) hesaplaması, ultrason (ses dalgaları) yoluyla ölçülen ayak bileği kan basıncını, koldaki kan basıncı ile karşılaştırmaya olanak veren bir yöntemdir. Eğer ayak bileğinizdeki kan basıncı kolunuzdakinden daha düşükse, o bacağınızın arterinde tıkanıklık var ve kan akışı azalmış demektir. Bu durum periferik arter hastalığı olarak tanımlanır.

Bypass

Hastanın bacağından, bileğinden veya göğsünden alınan bir damarın, kalbi beslemesi gereken tıkalı koroner arterin yerine yerleştirilmesi bypass işleminin temelidir. Bu yöntemle damar tıkanıklığının önüne geçilmesi ve kalp kasına kan akışının yeniden normal seviyelere ulaştırılması mümkün olur. Bypass prosedürü ayrıca beyin ve bacak damarları için de kullanılabilir.

Karotis arter cerrahisi

Arterlerin içindeki yağ birikiminin ortadan kaldırıldığı ve beyne kan akışının normale döndürüldüğü bir yöntemdir.

Kateter

Damara yerleştirilen uzun ve ince tüplere verilen isimdir.

Göğüs röntgeni

Göğüs röntgeni kalbin şeklini ve büyüklüğünü, ayrıca ana damarları ve akciğerlerdeki herhangi bir sorunu gösterebilen görüntüleme yöntemidir.

Koroner kalsiyum tarama

Koroner arterlerdeki kalsiyum birikiminin ölçüldüğü ve dolayısıyla da kalp hastalığı riskinin tarandığı bir ölçümdür.

Bilgisayarlı tomografi (BT)

Kalp veya beyin gibi iç organların görüntülendiği yöntemdir.

Ekokardiyogram

Kalp ve damarların ekranda görüntülenebilmesi için ultrason, yani ses dalgalarının kullanıldığı bir yöntemdir. Stres ekokardiyogramda ise aynı prosedür egzersiz veya ilaç verildikten sonra uygulanarak kalp ve damarları stres altında iken görüntülemeye olanak verir.

Elektrokardiyogram

Elektrokardiyogram kalp ritmi ve hızı ile ilgili bilgi vererek kalp kaslarında herhangi bir problem olup olmadığını tespit etmeye yarayan bir grafiktir.

Egzersiz perfüzyon testi

Az miktarda radyoaktif malzeme kullanılarak egzersiz sırasında kalbe kan akışının görüntülendiği bir testtir.

Egzersiz stres testi

Sadece egzersiz sırasında ortaya çıkan kalp hastalıklarını saptamaya yarayan bir testtir.

Holter

Holter monitörü kalbin elektriksel aktivitesini ölçen, portatif ve küçük bir monitördür. Bu monitörü takan kişilerde ölçüm süresi boyunca kalp ritmi ile ilişkili yakınma ve aktiviteler izlenmektedir.

MR

Özel görüntüleme yöntemleri ile vücut dokularının görüntülerinin elde edildiği bir metottur.

Kalp sintigrafisi

Az miktarda radyoaktif malzeme kullanılarak egzersiz sırasında veya dinlenme halinde kalp fonksiyonlarının kontrol edildiği bir prosedürdür. Aynı zamanda beyne giden damarların da kontrol edilebilmesi mümkündür.

PET taraması

Özel görüntüleme yöntemleri ile vücut dokularının görüntülerinin elde edildiği bir prosedürdür.

Stent

Stent örülü bir küçük tüptür ve arteri açık tutmak için damarın içerisine yerleştirilir.

Diyabet ve Kalp Hastalığı

Diyabetli iseniz kalp krizi geçirme ihtimaliniz normale göre daha yüksektir. Ama endişelenmeyin, kalp hastalığı riskinin önüne geçmek, kalp krizi veya felç riskini azaltmak için atabileceğiniz adımlar mevcuttur.

Kalp hastalığı nereden kaynaklanır?

Kalp damar hastalıkları ile felçlerin kalbi veya beyni besleyen damarların pıhtı nedeniyle daralması veya tıkanması nedeniyle ortaya çıkar. Eğer kalbe giden kan akışı bir pıhtıyla engelleniyorsa, kalp krizi gelişebilir, eğer beyne giden kan akışı bir pıhtıyla engelleniyorsa, felç geçirebilirsiniz.

Kalp hastalığını engellemek için ne yapabilirim?

A1C, tansiyon ve kolesterol değerlerinizi ideal hedeflere yakın tutarsanız, kalp krizi, kalp hastalığı ve felç riskiniz azalır. Bu üç önemli değer diyabetin ABC’si olarak adlandırılır:

A: A1C veya tahmini ortalama glukoz: A1C testi, kan şekerinizin geriye dönük olarak 2-3 aylık ortalamasını vermektedir. Başka bir deyişle, ‘hafızası olan’ bir kan testidir. Tahmini ortalama glukoz testi olarak da adlandırılır. A1C değerinin %7’den düşük olmasını hedefleyiniz.

B: Tansiyon (Kan basıncı): Tansiyon değerleriniz damarlarınızdaki kan basıncını ifade etmektedir. Tansiyonunuzun yüksekliği kalbinizi yorar. Tansiyonunuzu 140/90 mmHg’den düşük tutunuz.

C: Kolesterol: Kolesterolünüz kanınızdaki yağ oranını ifade etmektedir. Bazı kolesterol türleri kalp krizi ve felç riskini arttırmaktadır.

• LDL kolesterol: Kötü huylu kolesterol olarak da adlandırılmaktadır. Kan damarlarınızı daraltabilir veya tıkayabilir. Tıkanmış olan kan damarları da kalp krizi veya felce neden olabilir.
• HDL kolesterol: İyi huylu kolesterol olarak da adlandırılmaktadır. Kan damarlarınızdaki atıkların damarların içinden atılmasına yardımcı olmakta ve damarlarınızın tıkanmasına engel olmaktadır.
• Trigliserid: Başka bir tür yağdır. Yüksek trigliserid kalp krizi ve felç riskini arttırmaktadır.

ABC’yi nasıl kontrol edebilirim?

• Sağlıklı besleniniz.
• Eğer sigara içiyorsanız, sigarayı bırakınız.
• Gerekirse kilo veriniz.
• Haftanın çoğu günü egzersiz yapınız. Günde 30 dakika ve haftada 5 gün tempolu yürümek iyi bir hedeftir.
• Doktorunuzun tavsiye ettiği ilaçları kullanınız.

Nasıl sağlıklı beslenebilirim?

Ne yediğinizi ve ne kadar yediğinizi bilmek kan şekeriniz, tansiyonunuz ve kolesterol seviyenizde büyük bir değişiklik yaratacaktır. Ayrıca aşağıdaki yolları izleyebilirsiniz:

• Doymuş yağ oranı fazla yiyeceklerden uzak durunuz.
• Daha az tuz kullanınız.
• Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve yiyiniz.
• Kolesterol yükseltici yiyeceklerden uzak durunuz.
• Haftada en az 2 ila 3 kere balık yiyiniz.

KALP KRİZİNİN BELİRTİLERİ

Kalp krizi nedir?

Kalp krizi, kalbe giden damarların pıhtı veya yağ ile tıkanması halinde gerçekleşir. Bu durumda, kalbe kan temini azalır veya kesilir. Daha sonra kalbe oksijen ve diğer maddeler ulaşamaz ve kalp kasları zarar görür. Kalp krizinin diğer ismi de miyokart enfarktüsüdür. Eğer diyabetiniz varsa, kalp krizi risk grubundasınız. 

Kalp krizinin uyarıcı belirtileri nelerdir?

• Göğüs ağrısı, sıkışma veya baskı (hazımsızlık veya yanma olarak da hissedilebilir)
• Tek kolunuzda veya iki kolunuzda birden, sırtınızda, çenenizde, boynunuzda veya midenizde rahatsızlık
• Nefes darlığı
• Terleme
• Hazımsızlık, kusma veya mide bulantısı
• Yorgunluk, bayılma veya sersemlik hissi

Bu belirtilerin hepsini yaşamayabilirsiniz, bazılarını hissedebilirsiniz ve zaman içinde geçebilirler. En yaygın belirti göğüs ağrısıdır, fakat kadınlarda başka belirtilere de rastlanabilmektedir. Eğer bir kaç dakika içinde geçmeyen bir göğüs ağrınız varsa, kalp krizi geçiriyor olabilirsiniz.

Ne yapmalıyım?

Acil olarak ambulans çağırmalısınız ve hastaneye gitmelisiniz, çünkü hemen hastaneye giderseniz:

• Daha fazla pıhtılaşma önlenebilir
• Kalbinize kan akışı sağlanabilir
• Göğüs ağrınız azaltılabilir

Diyabetli kişilerde belirtiler farklılık gösterir mi?

Diyabet sinirlerinizi etkileyebilir ve dolayısıyla diyabet hastalığı olanlarda kalp krizi ağrısız ve sessizce de yaşanabilir. Doktorunuz kalp krizi geçirip geçirmediğinizi anlamak için farklı testler yapacaktır.

Ramazan Bayramında Beslenme

Yeterli ve dengeli beslenme hayatın her döneminde önemli olduğu gibi bayram sürecinde de büyük önem taşımaktadır.

Ramazan ayında günlük öğün sayısının azalması ve beslenme düzeninde meydana gelen değişiklikler nedeniyle, kişiler bayramda öğün sayısının artması ve daha fazla yemek yeme istediğinden kaynaklı olarak bazı sağlık sorunları ile karşı karşıya kalabilirler.

Genel olarak çikolata, tatlı ve hamur işleri (börek, kurabiye, baklava vb.) gibi gıdalar kan şekerinizin hızlı yükselmesine sebep olmakla birlikte enerji içeriği yüksek gıdalardır. Bu tür gıdaları sıklıkla tüketmek sindirim sisteminizde problemlere ve kan şekerinizin hızlı yükselmesine sebep olabilmektedir. Bu nedenle bayram sürecinde aşırıya kaçmayarak porsiyon kontrolü sağlanmalı, yeterli ve dengeli beslenme ilkelerinden vazgeçilmemelidir.

Bayramda yararlı olacak sağlıklı beslenme önerileri:

• Ramazan ayında oruç sürecinin ardından bayramla birlikte normal beslenme düzenine geçerken tüketilecek besinlerin miktarı aniden arttırılmamalı, ana öğünler ise ara öğünler ile desteklenmelidir.
• Bayram sabahı en önemli öğün olan kahvaltı ile güne başlanmalıdır. Kahvaltıda kızartma, kavurma yöntemiyle pişirilmiş besinler tüketilmemelidir. Kahvaltıda peynir, yumurta, zeytin, ceviz, domates, az miktarda bal, ev yapımı reçel, salatalık ve bol yeşillik tercih ederek sağlıklı bir kahvaltı yapılmalıdır. Sucuk, salam, sosis gibi işlenmiş etlerden, börek, poğaça gibi hamur işlerinden sakınılmalıdır. Ekmek olarak tam tahıllı ekmek tercih edilmelidir.
• Besinler bol bol çiğnenmeli, yemekler hızlı tüketilmemelidir.
• Tatlı tüketilecekse şerbetli ve hamurlu tatlılar yerine sütlü tatlılar tercih edilmelidir.
• Çikolata veya şeker tüketmek yerine kuru meyve ve yanında çiğ fındık, çiğ badem ve cevizden oluşan kuruyemişler ile ara öğünler tercih edilebilmelidir.
• Sindirim sisteminin düzenli çalışması ve kabızlıktan korunmak için lif içeriği yüksek olan sebze, meyve ve kurubaklagiller tüketilmelidir.
• Çay ve kahve tüketimi aşırı miktarlarda olduğunda çarpıntı, kalp ritim bozuklukları, mide problemlerine sebep olabileceğinden tüketim miktarına dikkat edilmelidir.
• Su tüketimine dikkat edilerek günlük su ihtiyacı karşılanmalıdır.
• Asitli içecekler yerine bitki çayları, sade maden suyu, ayran, kefir, ev yapımı az şekerli limonatalar tercih edilerek sıvı alımı arttırılmalıdır.
• Diyabet, kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalığı olanlar ve özel beslenme tedavisi uygulayanlar uyguladıkları diyete bayram süresince de uymaya özen göstererek yediklerine dikkat etmeli ve tedavilerini bozmamalıdırlar.